ni Dennis B. Lacsam
“Wala ka bang napapansin sa iyong mga kapaligiran? Kay dumi na ng hangin, pati na ang mga ilog natin.”
Ito ang mga unang taludtod ng awiting “Kapaligiran” na unang pumailanlang sa mga himpilan ng radyo sa buong kapuluan mahigit tatlong dekada na ang nakararaan. Isang mapithayang awiting nasulat sa wikang Filipino na humihimok sa buong sambayanan na sabay-sabay na kumilos upang maisalba ang kalikasang patuloy na nagbibigay sa kanila ng buhay at pag-asa.
Naisip ko tuloy, kung noon pa lamang sana ay mataimtim nang naisapuso ng ating mga kababayan ang mensahe ng awiting ito na pinasikat ng bokalistang si Lolita Carbon ng bandang Asin, marahil ay hindi na sana dinanas at patuloy na dinaranas pa hanggang sa kasalukuyan ng libu-libo nating kababayan ang hindi na mabilang na kapahamakan na dulot ng pananampalasan ng tao sa kapaligiran para lang matamo ang modernisasyon. Naalala ko rin tuloy ang nakapaninindig-balahibong babala at pangitain sa awitin ni Dessa sa isang patimpalak sa paglikha ng awit telebisyon – “Lason sa hangin, tayo rin ang kikitlin; Ulan na naging baha tayo ang lulunurin; Ang tindi ng araw tayo ang susunugin; Tigang na lupa tayo rin ang gugutumin; Ang masayang ugnayan ng tao sa kalikasan, sige sirain mo ikaw rin ang babalikan!”
Nakapanlulumong isipin na ang Inang Kalikasan na siyang inspirasyon ng sinaunang tao upang makagawa ng wika sa pamamagitan ng paggaya sa “tunog ng kalikasan” tulad ng rumaragasang ilog, pagaspas ng hangin, langitngit ng kawayan, huni ng ibon at marami pang iba, ngayon ay nasa bingit ng alanganin at kawalang pag-asa sanhi ng pananampalasan ng tao.
Mga kababayan, marapat na maunawaan nating lahat na ang wika ay hindi lamang nagsisilbing simbolo ng ating pagkakakilanlan bilang mga Pilipino. Matibay itong kalasag ng isang bansa hindi lang para sa kaunlarang pangkabuhayan, pangkapayapaan at pagkakaisa bagkus sa pangangalaga ng kalikasan. Kung hahayaan lamang nating gamitin ito sa lahat ng aspeto ng ating buhay bilang mga responsableng Pilipino, hindi malayong maipapahayag natin nang tama ang mga ideya ng ating kaisipan at mapagsasama-sama natin ang ating mga gawa na siyang repleksyon ng ating kultura na pinakadaluyan ng kaalaman na magagamit natin upang mapangalagaan natin ang ating kapaligiran. Pakatandaan natin na napakalaki ng pananagutan natin sa ating Inang kalikasan sapagkat dito nakasalalay ang ating kinabukasan. Sabi nga ni Recis Dampayos na isang blogger sa Internet, pakalimiin natin na napakahalaga ng kaugnayan ng wika sa kalikasan sapagkat ang pagmamahal para sa isang karaniwang wika ay ang puso ng pagmamahal para sa kapaligiran ng isang bansa. Nag-uumpisa ang lahat sa pagtanto na kung walang isang pambansang wika, ang isang bansa ay literal na magugunaw. Sapagkat ano nga ba naman ang mangyayari kung pababayaan ng mga mamamayan ng isang bansa ang kanilang kapaligiran, ang kalikasan ng kanilang bansa? Siyempre, ang kapaligiran ay hindi magiging kondaktibo para mabuhay, at ang kaligtasan ng isa ay magiging isang isyu.
Mga kaibigan, nasa yugto na tayo ngayon ng tinatawag na Information Age. Sa ganitong kalagayan, napakahalaga ang pagpapaabot, pagpapalitan at pagpapaunawa ng kaalaman o mga kaisipan upang makamit ang mithiing kaunlaran at pangkalikasan. Gamitin nating kasangkapan sa lahat ng uri ng pakikipagtalastasan at antas ng buhay ang wikang Filipino na pagkakakilanlan ng ating lahi. Pakatandaan natin na sa bawat isang awit, tula, balita, artikulo, maikling kwento at iba pang uri ng panitikan na may tema ng pagmamalasakit sa kalikasan na maaipapahayag natin sa iba’t ibang midyum na pangkomunikasyon ay nangangahulugan ito ng pag-asa para sa maganda at maningning nating kinabukasan at ng mga susunod pang saling-lahi. Kaya’t sa halip na batikusin natin ang mga milyung-milyong kababayan ng bagong henerasyon na hindi kayang mag-Ingles sa mga pandaigdigang websites, social networking sites at blogsites, tulad ng Youtube, Facebook, Twitter, Multiply, blogspot, atbp upang maipahatid nila ang kanilang malasakit sa bayan at kalikasan, dakilain natin silang lahat dahil sa pamamagitan nila patuloy na umuunlad ang wikang Filipino at nakikilala tayo ng buong daigdig bilang lahi na marunong magmahal at kumalinga sa Inang kalikasan na pinagkakautangan natin ng buhay. Tandaan natin na iisa lamang ang ating mundo at ang pagkasira nito ang katapusan ng tao.
Isang pinagpapalang hapon at sana’y maging bayani tayong lahat ng kalikasan at ng wikang Filipino
